Πρόκειται φυσικά για το κορυφαίο ποίημα του πολύ σημαντικού ποιητή μας Κωστή Παλαμά που γράφτηκε το 1897 και εκδόθηκε το 1907, σε πολύ δύσκολες στιγμές για την Ελλάδα (πτώχευση και ταπεινωτική ήττα από τους Τούρκους). 110 χρόνια μετά ο ποιητικός λόγος του Παλαμά φαντάζει να είναι προφητικός και παραπέμπει στο σήμερα και τις δύσκολες στιγμές που περνάει η πατρίδα μας.
Ο Γιάννης Χαρούλης, που μέσα σε μια δεκαετία κατόρθωσε με την ξεχωριστή όσο και ιδιότυπη φωνητική του δεινότητα αλλά και τις αξιόλογες συνεργασίες του με σημαντικούς δημιουργούς να βρεθεί στη κορυφή της σύγχρονής ελληνικής μουσικής σκηνής, με τεράστια αποδοχή κυρίως στη νεολαία, βάζει δύσκολα με την καινούργια του δουλειά, τόσο στον εαυτό του όσο και στους πολυάριθμους θαυμαστές του.
Ο Λουκάς Θάνος, που τον είχαμε γνωρίσει μέσα από τα τραγούδια που είχε ερμηνεύσει ο Νίκος Ξυλούρης (“Η Μπαλάντα Του κυρ-Μέντιου”, “Πόνοι Της Παναγιάς”) στο δίσκο 'Σάλπισμα' του 1980 (ο τελευταίος του Ξυλούρη, που κυκλοφόρησε μετά τον θάνατό του), μετά από μακρόχρονη απουσία επιστρέφει στο μουσικό προσκήνιο συνεχίζοντας κατά κάποιο τρόπο αυτό που είχε ξεκινήσει τότε με την μελοποίηση ποιημάτων του Κώστα Βάρναλη και του Κώστα Καρυωτάκη. Αυτή τη φορά δεν έχει να κάνει μόνο με το σαφώς πιο δύσκολα μελοποιήσιμο κείμενο του Παλαμά, αλλά και με το πώς θα προσαρμόσει την μουσική του στις φωνητικές δυνατότητες του Χαρούλη.
Η επιλογή της μελοποίησης ποιημάτων του Κωστή Παλαμά φαντάζει ρίσκο. Δύσκολα κείμενα που δεν έχουν την λυρικότητα των ποιημάτων του Ελύτη, του Ρίτσου, του Καρυωτάκη, του Βάρναλη ή του Λειβαδίτη. Άλλωστε ο Παλαμάς, παρότι σημαντικότατος, δεν βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της δημοτικότητας και οι στίχοι του δεν κατακλύζουν τα social media, όπως μερικοί των προαναφερθέντων ποιητών.
Η όλη προσπάθεια θυμίζει αρκετά το «Σταυρό του Νότου» του Θάνου Μικρούτσικου και τις δυσκολίες που αντιμετώπισε ο μεγάλος δημιουργός να φέρει στην επιφάνεια το έργο του Καββαδία, χωρίς βέβαια να υποστηρίζω ότι η δουλειά των Γιάννη Χαρούλη και Λουκά Θάνου φτάνει σε αυτό το επίπεδο.
Ακούγοντας προσεκτικά και πολλές φορές τα δώδεκα τραγούδια του άλμπουμ διαπίστωσα την προσπάθεια προσαρμογής του Γιάννη Χαρούλη στις ιδιότυπες μουσικές φόρμες του Λουκά Θάνου, χωρίς να εγκαταλείπει το προσωπικό ύφος και στυλ του. Από την άλλη ο Λουκάς Θάνος δημιούργησε έντεχνες μπαλάντες με έντονη την παρουσία παραδοσιακών οργάνων δομημένες κατά τέτοιο τρόπο ώστε να πλησιάζουν τον ποιητικό λόγο του Παλαμά αλλά και να διευκολύνουν τον ερμηνευτή.
Ο Γιάννης Χαρούλης φαίνεται ότι το «γουστάρει» πολύ αυτό το εγχείρημα. Δίνει τον καλύτερο εαυτό του, ακόμα και σε δύσκολα κομμάτια, προσαρμόζει τη φωνή του και συγκρατεί τον ενθουσιασμό που συνήθως τον διακρίνει όταν ερμηνεύει. Από τα τραγούδια στάθηκα περισσότερο στα: “Από Μια Πατρίδα Εγώ Είμαι”, “Το Σπίτι Που Γεννήθηκα” (προφητική αναφορά στο σήμερα), “Ταξιδευτής” και “Χτύπα Δοξάρι”. Αναμφισβήτητα χρειάζονται πολλές ακροάσεις για να καταλάβει ο μέσος ακροατής τι γίνεται. Σίγουρα δεν είναι εύπεπτη μουσική, δεν περιέχει σουξέ και συμφωνώ απόλυτα στο χαρακτηρισμό της δύσκολης ακρόασης.
ΑΠΟΨΗ
Το μεγάλο στοίχημα για τον Γιάννη Χαρούλη, με όπλο την τεράστια δημοφιλία που έχει, είναι αν θα μπορέσει να περάσει τα νοήματα του ποιητικού λόγου του Κωστή Παλαμά. Ο ίδιος δεν έχει να χάσει απολύτως τίποτα. Ίσα ίσα παίρνει θετικό πρόσημο από όλη αυτή την προσπάθεια που, κακά τα ψέματα, δύσκολα άλλοι συνάδελφοί του ακόμα και φτασμένοι θα τολμούσαν να κάνουν. Είναι πολύ πιθανό να χρειαστεί χρόνος για να αναδειχτεί αυτή η δουλειά, αλλά ο Χαρούλης μας έχει δείξει με την ως τώρα πορεία του ότι μπορεί να περιμένει.
ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ: 7,5/10
Στοιχεία του άλμπουμ
Τίτλος: Ο δωδεκάλογος του γύφτου
Ποίηση: Κωστής Παλαμάς
Μουσική: Λουκάς Θάνος
Ερμηνεία: Γιάννης Χαρούλης
Δισκ. Εταιρεία: MINOS EMI
Κυκλοφορία: Νοέμβριος 2016
Τραγούδια:
01. ΑΠΟ ΜΙΑ ΠΑΤΡΙΔΑ ΕΓΩ ΕΙΜΑΙ
02. ΑΓΑΠΗ
03. ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΠΟΥ ΓΕΝΝΗΘΗΚΑ
04. ΔΟΞΑ ΣΤΙΣ ΠΑΤΡΙΔΕΣ
05. ΚΟΣΜΟΠΛΑΣΤΡΑ ΜΟΥΣΙΚΗ
06. ΤΑΞΙΔΕΥΤΗΣ
07. ΤΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΤΟΥ ΑΔΑΚΡΥΤΟΥ
08. Ο ΔΙΓΕΝΗΣ ΚΙ Ο ΧΑΡΟΝΤΑΣ
09. ΧΤΥΠΑ ΔΟΞΑΡΙ
10. Ω ΝΥΧΤΕΡΙΑ Ω ΠΑΝΗΓΥΡΙΑ
11. ΤΟ ΤΙΠΟΤΕ
12. Ο ΑΠΑΡΝΗΤΗΣ
