Τα διαμάντια της δισκογραφίας: Δήμος Μούτσης - «Άγιος Φεβρουάριος»

Η ιστορία του δίσκου ξεκινά την τριετία 1968- 1970, όταν ο
Μάνος Ελευθερίου γράφει 30 περίπου κείμενα, εμπνευσμένα από την ενασχόλησή του εκείνης της περιόδου, με καρτ ποστάλ, φωτογραφίες, άρθρα και λοιπές πηγές από τη Σμύρνη προ της Μικρασιατικής καταστροφής.
Ο Μάνος Ελευθερίου έδωσε τους στίχους του στον συνθέτη Δήμο Μούτση που μελοποίησε μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα εννέα από τα κείμενα. «Του τόνισα όμως ότι αυτοί οι στίχοι δεν είναι η ιστορία της Σμύρνης, αλλά αναφέρονται σε κάτι οριστικά χαμένο σαν τη Σμύρνη», εξηγεί ο στιχουργός.

Τα τραγούδια παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά ζωντανά τον Οκτώβριο του 1971 στο κέντρο «Περικλής» της Πλάκας, το οποίο μετονομάστηκε σε «Φεβρουάριος» ειδικά γι' αυτές τις παραστάσεις. Τα πιο λαϊκά τραγούδια του κύκλου απέδιδε ο Γιάννης Μπογδάνος, ενώ τα πιο λυρικά κομμάτια ερμήνευε η Πετρή Σαλπέα

Ο Μούτσης κράτησε τη Σαλπέα και για τη δισκογράφηση του υλικού, αναζητούσε όμως ερμηνευτή για τα «αντρικά» κομμάτια του δίσκου. Η αρχική ιδέα ήταν ο Μανώλης Μητσιάς, αλλά η αλλαγή δισκογραφικής εταιρείας από την Columbia στη Philips ανέτρεψε την αρχική σκέψη. «Δέχτηκα σε ακρόαση πολλούς τραγουδιστές. Δεν έβρισκα όμως αυτό που ήθελα. Τον Δημήτρη Μητροπάνο μου τον πρότειναν από την εταιρεία μου, τη Philips» αναφέρει. 

Ο Δήμος Μούτσης κάλεσε τον τραγουδιστή για «δοκιμαστικό», ο νεαρός όμως τότε Δημήτρης Μητροπάνος υπηρετούσε τη στρατιωτική του θητεία στην Αλεξανδρούπολη. Με μέσο της εταιρείας πήρε ολιγοήμερη άδεια, κατέβηκε στην Αθήνα και παρουσιάστηκε στον Μούτση: «Στεγνή φωνή-σκέτη, χωρίς πολλά τσαλίμια, ό,τι έπρεπε γι' αυτό που ήθελα σ' αυτά τα τραγούδια», τονίζει ο συνθέτης. 

Καταφέρνουν να εξασφαλίσουν στον τραγουδιστή νέα άδεια για να ηχογραφήσει. 
«Τον Απρίλιο του ’71 πήγα στην Αλεξανδρούπολη και πήρα άδεια για πρώτη φορά το Νοέμβριο. Κι αυτή με… μέσον. Για να κατέβω να τραγουδήσω τον Άγιο Φεβρουάριο. Τελικά, δεν μπόρεσα να κάνω την ηχογράφηση γιατί είχε αρρωστήσει η αδελφή μου, είχαμε προβλήματα και οι 4 μέρες πέρασαν έτσι. Γυρίζω επάνω χωρίς να ηχογραφήσω. Για να πάρω ξανά άδεια να κατέβω έτρεξε πολύ ο Γιώργος ο Κατσαρός. Είχα τραγουδήσει ένα τραγούδι του, αλλά δεν είχαμε καμιά ιδιαίτερη σχέση. Κάποιος του το είπε κι έτρεξε... Έτρεξε πολύ ο Γιώργος - για όλους έτρεχε ο φουκαράς τότε μέσω του αδερφού του - και 20 Δεκεμβρίου πήρα μια άδεια 4 ημερών πάλι και κατέβηκα. Ούτε κατάλαβα πώς ηχογράφησα τα τραγούδια, ούτε τι ηχογράφησα καλά-καλά... Δεν άκουσα και ολοκληρωμένη τη δουλειά. Απλά τα είπα κι έφυγα... Πιο πολύ σκεφτόμουν το ότι θα ήμουν 4 μέρες εκτός στρατού παρά τον Άγιο Φεβρουάριο», θυμάται ο Δημήτρης Μητροπάνος σε συνέντευξή του στο Γιώργο Τσάμπρα για Το Χρυσό Άλμπουμ του Ζάπινγκ (1996).

Ο «Άγιος Φεβρουάριος» είναι ένας από τους πρώτους δίσκους που γράφονται σε οκτακάναλο - το οποίο μόλις είχε φτάσει στα στούντιο της Κολούμπια. 
Η σύγχρονη τεχνολογία ηχογράφησης προσφέρει στον Δήμο Μούτση τη δυνατότητα πειραματισμού. Ο συνθέτης βάζει τον Δημήτρη Μαριολά να παίξει με το μπουζούκι του συνδεδεμένο στον ενισχυτή. 
Η ενορχήστρωση του δίσκου προκαλεί αμηχανία στους κριτικούς. Η εφημερίδα Ακρόπολις (1972) επισημαίνει «την επίδραση της σύγχρονης ποπ στον τρόπο έκφρασης του συνθέτη». 

Ο δίσκος κυκλοφορεί το 1972 και δεν ξεπερνά σε πωλήσεις τα 2.000 αντίτυπα. Η αποτυχία είναι καθολική, μέχρι που λαμβάνει χώρα η υπόθεση Κοεμτζή και ο συγγραφέας Δημήτρης Ψαθάς, σε κείμενό του στην πρώτη σελίδα των ΝΕΩΝ, αναφέρει το «Ο xάρος βγήκε παγανιά» ως τραγούδι προτρέπον εις εγκλήματα. Ο κόσμος αρχίζει να αναζητεί το συγκεκριμένο τραγούδι και οι πωλήσεις του Αγίου Φεβρουαρίου ανεβαίνουν ραγδαία... 

Γράφει ο Δήμος Μούτσης στην επανέκδοση του «Άγιου Φεβρουάριου» το Φλεβάρη του 1999 (η πρώτη έκδοση του δίσκου έγινε το Φλεβάρη του 1972) : 
«Πέρασε πολύς καιρός από τότε. Μιλάμε για 27 χρόνια πριν... Το βρίσκω λοιπόν πολύ φυσικό να' χω ξεχάσει αρκετές λεπτομέρειες και κυρίως την κατάσταση στην οποία βρισκόμουν όταν έγραφα αυτό το δίσκο. Πάντως, πρόθεση για μια καινούρια κι επαναστατική δουλειά, όπως αποδείχθηκε αργότερα ότι ήταν ο Άγιος Φεβρουάριος, δεν είχα.Το λέω αυτό, πρώτον γιατί μια τέτοια σκέψη και είναι άγνωστη στο χαρακτήρα μου και δεύτερο και κυριότερο, γιατί ξέρω καλά πως οι καινούριες ιδέες και οι καινούριες μορφές σ' όλα τα είδη της Τέχνης έρχονται ως αποτέλεσμα κι όχι από πρόθεση» 

Άγιος Φεβρουάριος
Μουσική: Δήμος Μούτσης
Στίχοι: Μάνος Ελευθερίου
Ερμηνεία: Δημήτρης Μητροπάνος, Πετρή Σαλπέα
Δισκογραφική Εταιρεία: Phlips 6331028
Κυκλοφορία: 1972
Παραγωγός: Φίλιππος Παπαθεοδώρου

Τα τραγούδια του δίσκου:
01. Εισαγωγή (Ορχηστρικό)
02. Άγιος Φεβρουάριος (Πετρή Σαλπέα)
03. Άλλος για Χίο τράβηξε (Δημήτρης Μητροπάνος)
04. Το σπίτι στην ανηφοριά (Πετρή Σαλπέα)
05. Ο χάρος βγήκε παγανιά (Δημήτρης Μητροπάνος)
06. Στη Σμύρνη και στο Αϊβαλί (Δημήτρης Μητροπάνος & Πετρή Σαλπέα)
07. Σταμάτης Κομνηνός (Δημήτρης Μητροπάνος)
08. Κι αν φταίει κανείς (Πετρή Σαλπέα)
09. Το κομοδίνο (Πετρή Σαλπέα)
10. Η σούστα πήγαινε μπροστά (Δημήτρης Μητροπάνος)
11. Άγιος Φεβρουάριος-Φινάλε (Πετρή Σαλπέα)

Πολύτιμη Βοήθεια: 100 Δίσκοι και η ιστορία τους από τον Μελωδία fm 99,2 - ειδική έκδοση, Καθημερινή

Αναδημοσίευση του κειμένου μου από το mixgrill.gr (12/8/2012)



Σχόλια